Merhaba Sevgili Dostlar ,
Geçen yıllarda verdiğim eğitim seminerlerinde “Karlılık ve Nakit Akış Yönetimi” konusuna başlarken şu soru ile başlıyordum.”Kar eden şirketler ekonomik krize girer mi”. Elbette benim o günlerde bahsettiğim kriz Nasrettin Hoca’nın fıkrasındaki “Küçük Kıyamet”idi,yani işletmenin kendi içinde yaşayacağı kriz idi.Çözüm önerilerinde ise ,finansal kontrol sistemlerinin kurulmasının yanı sıra, satış ve ihracatta yapılacaklar ile ,aşılması daha mümkün ve kolay idi.
Bazı dönemlerde ise hem işletmenin kendisi hemde içinde bulunduğu sektör krize yakalanıyor. İşletme geçici bir dönem için , küresel ve yerel pazarlarda ,satışta durgunlukla başbaşa kalıyor
Dolayısı ile etkin bir Finans ve Nakıt Yönetimi iki kat önem kazanmıştır.
Küresel krizler de de en büyük sıkıntıyı çeken işletmeler ,maalesef yüksek stokla yakalanan,hesapsız kredi ve çek kullanan, alım satım vadeleri dengesiz olan işletmelerdir.
Peki ,başarılı bir “Nakıt Akış “ ve “Stok Yönetimi” için yapılması gerekenler nelerdir?
Elbette içinde yer aldığımız sektör ve rekabet koşularına göre bu sorunun cevabı değişebilir.
Örneğin bozulma tehlikesi olan bir ürün üreten bir işletme ile ,teknik özellikleri yıllara göre değişmeyen standart bir makine üreten bir firmanın , farklı finansal bakış açıları olabilir..Ancak “ Kar Odaklı İşletme Yönetiminin “ esasları vardır.
Nakıt Akışın pozitif olabilmesi her zaman üç unsura bağlıdır.
+ Alış (tedarik) Vadesi Gün-Tahsilat Gün-Stokta Bulundurma Gün-Borç Ödeme Süresi=Vade Makası
Ben bu formülün sonucuna vade makası diyorum. İşletmenin pozitif nakit akışa sahip olabilmesi
vade makasının pozitif olmasına bağlıdır.
Başarılı bir Nakıt Akış Yönetimi için öncelikle yapılması gerekenlere göz atalım:
Öncelikle vade makasının tüm kalemleri ile ilgili fiili durumu tespit edin ve hedef koyun.
–Satış Prim sistemlerini tahsilat ve alacak dönüş hızı ile ilişkilendirin. Aylık tahsilat hedeflerinizi oluştururken dönem başı (ayın ilk günü) alacak tutarınızı ,satış temsilcisi bazında (müşteri grupları) ayırın .Belirli bir yüzdenin (örneğin %90) ay içinde tahsilatı hedefini koyun
-Esnek bir yapı oluştun.Değişken giderlerinizin oranlarını artırın.Sabit giderlerinizin oranını düşürün.Satış arttıkça gider artsın veya satış azaldıkça azalsın.
-Finansman ile ilgili raporların güncel olmasını sağlayın.Yalnız kasa değil bankalarında günlük işlenmesi Alacak Takibinde çok önemlidir.
–Alacak takibinizi aylık ve haftalık hedefler ile yapın.Hedefin neresinde olduğunuzu Günlük takip edin.
-Her ay başı en az 6 aylık Nakıt Akış Tahmin Tablosunu yapın.Bu tablo gelir ,gider ve ödeme planlarınızı ve mevcutlarını kapsar.Nakıt Tahmin tablonuzu oluşturabilmek ,için tüm gider ve gelir kalemlerinizi sınıflandırın. Bugünlerdeki satıştaki belirsizlik sizi yıldırmasın. Bu plan ,hiçbir ödeme kalemin atlanmaması ve süprizlerin önlenmesine yarasa bile ,önemli bir faydadır.
-Kriz dönemi sonrası, aylık gelir Gider ve kalanı göreceğiniz 6 aylık nakıt planları,size,hangi dönemlerde nakit ihtayıcınız olduğunu gösterecektir.Plan,kredi kullanımı ,bankalar ile yapacağınız görüşmeler ve yatırım kararlarında ışık tutacaktır.
–Tüm dönemlerde mutlaka önünüzde iki plan olsun.İyimser ve Kötümser Plan.
-Yaptığınız Nakıt Planlarında önümüzdeki 6 ay için kesebileceğiniz Firma Çeklerinizin tutarını belirleyin..Örneğin Şubat vadeli firma çeklerinizde limitiniz 100.000 ytl .olsun.
Muhasebeciniz her çekin ekinde kalan kısmı size bildirsin
-Kriz dönemi geçtikten sonrada ,her zaman oluşacak nakıt fazlanızın ,bir kısmı likit kalmalıdır.Bu oranı Yönetim Kurulu ve Danışmanınız ile birlikte belirleyin.
-Ürün grubu bazında Emniyet stok ve stok dönüş hedefleri koyun.Her ay sonu kontrol edin.
Her ay mutlaka sayım yapın.
-Tedarikçilerinizi gözden geçirin.Fiyatı ucuz olduğu halde ,malı zamanında teslim edemeyen tedarikçi ,stok tutmanıza neden olur.Size daha pahalıyla gelir.
Mutlaka stok tutmak gerekiyor ise yüksek tutarda alım yaptığınız ürünlerde ,tedarikçiniz ile anlaşın sizin adınıza bir miktar stok tutmasını sağlayın.
-Kredi ödemelerinizde güçlüğe düştüyseniz,banka yöneticileri ile görüşmekten kaçınmayın.
Yeniden yapılandırma isteyin.Tersi olumsuz süreci hızlandıracaktır.
-Satışta “müşteri bazlı risk takip sistemi” kurun
– Kriz döneminde Müşterilerinizi Pareto analizi Yöntemi ile değerlendirin
Vade ,karlılık ve ciroyu esas aldığınız bir gruplama yapın.
Bu gruplar için farklı birer satış stratejisi geliştirin.
Son olarak yazımızı şu hikaye ile bitirelim.
Başarılı bir iş adamına gazeteci soruyor:.
“ Başarınızı neye borçlusunuz”
– Cevap çok kısa” iki kelime”
“ Nedir o iki kelime efendim
“Doğru karalar”
“Peki ,Doğru kararlar nasıl alınır”
“Tecrübe”
“ Peki Tecrübe nasıl oluşur”
“ İki kelime”
“ Nedir o iki kelime”
“ Yanlış Kararlar”
Her kriz tecrübedir.Yenilenmek ve dönüşümü kabul etmek ,çözümün yarısıdır.
Sağlıcakla Kalın
Yönetim Danışmanı ve Eğitmen
İTÜ İşletme Müh.
Bahar Pekel
baharpekel@yahoo.com
0533 230 91 54
Bu Makalenin her türlü telif hakkı yazara aittir.İzinsiz yayınlanamaz